ރާއްޖޭގެ ފަތުރުވެރިކަމުގެ އެއް ބާނީ އެމްޔޫ މަނިކު އަވަހާރަވެއްޖެ

ދިވެހިރާއްޖޭގެ ފަތުރުވެރިކަމުގެ އެއް ބާނީ، ނިޝާން މުލީގޭ ޝަރަފުގެ އިއްޒަތުގެ ވެރިޔާ ކޮލިގޭ މުހައްމަދު އުމަރު މަނިކު (އެމްޔޫ މަނިކު) މިއަދު އަވަހާރަވެއްޖެ އެވެ.

ޔުނިވާސަލް އެންޓަޕްރައިސަސް އިން ނެރުނު ބަޔާނެއްގައި ބުނީ، އެ ކުންފުނީގެ ޗެއާމަން އެމްޔޫ މަނިކު އަވަހާރަވީ ސިންގަޕޫރުގެ މައުންޓް އެލިޒަބަތު ހޮސްޕިޓަލްގައި ފަރުވާ ދެމުން ދަނިކޮށް އެ ގައުމުގެ ގަޑިން މިއަދު ހެނދުނު 6:30 ގައި ކަމަށެވެ. އެއީ ރާއްޖެ ގަޑިން 3:30 އެވެ.

ޔުނިވާސަލް އިން ބުނީ އެމްޔޫ މަނިކަކީ ރާއްޖޭގެ ޓޫރިޒަމް ކުރިއެރުވުމަށް ހިތްވަރާއި އިހުލާސްތެރިކަމާ އެކު މަސައްކަތް ކުރެއްވި އަދި އެތައް ބައެއްގެ ލޯބި ހޯއްދެވި ބޭފުޅެއް ކަމަށެވެ. އަދި އެތައް ބަޔަކަށް މަގު ދެއްކެވި، އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދެއްވަމުން ގެންދެވި ބޭފުޅެއް ކަމަށްވެސް ބުންޏެވެ.

އުމަރު މަނިކަކީ 16 ފެބްރުއަރީ 1972 ގައި ރާއްޖެއަށް ފުރަތަމަ ފަތުރުވެރިންގެ ގުރޫޕް އައުމުން، އެ މީހުން ރާއްޖޭގައި ތިބުމުގެ ކަންތައް ހަމަޖެއްސެވި ބޭފުޅާ އެވެ. މުސްތަގުބަލުގައި މިކަން ރާއްޖޭގައި ކުރިއަށް ގެންދެވުމަށްޓަކައި އޭރު އުފެއްދެވި މިއުމަން ޓުއަރިސްޓް އޭޖެންސީއަކީވެސް އެމްޔޫ މަނިކު ބައިވެރިވެވަޑައިގެން 1972 ވަނަ އަހަރު އުފެއްދެވި އޭޖެންސީއެކެވެ.

ކ. ވިހަމަނާފުށި (މިހާރުގެ ކުރުނބާ މޯލްޑިވްސް)ގައި 1972 ވަނަ އަހަރު ހުޅުވި 30 ކޮޓަރީގެ ޓޫރިސްޓް ރިސޯޓް، 1986 ގައި އަލުން ތަރައްގީކޮށް، ރާއްޖޭގެ ފަތުރުވެރިކަން މުޅިން އާ މަރުހަލާއަކަށް ގެންދަވައި ރާއްޖޭގެ ފުރަތަމަ ފަސް ތަރީގެ ހޮޓަލަކަށް އެ ރިސޯޓް ހެއްދެވީވެސް އެމްޔޫ މަނިކެވެ.

އެމްޔޫ މަނިކަކީ ޔުނިވާސަލްގެ ޗެއާމަންކަމުގައި ހުންނަވައިގެން، ރާއްޖެއާއި ޔޫރަޕް ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ވައިގެ މަގުން ސީދާ ގުޅުވައި ދިނުމަށް ޖަރުމަނުގެ ކޮންޑޯ އެއާލައިންގެ ދަތުރުތައް ރާއްޖެއަށް ފެށުމުގައިވެސް މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރެއްވި ބޭފުޅެކެވެ. އަދި ޔޫރަޕްގެ ގައުމުތަކުގައި ރާއްޖެ އިސްތިހާރު ކުރުމުގެ މަސައްކަތް ފައްޓަވައި، ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ޖަރުމަންގެ އައިޓީބީ ފެއާގައި ބައިވެރިވެވަޑައިގެންނެވި އެވެ.

އޭގެ އިތުރުން ޖަޕާނަށް ރާއްޖޭގެ ފަތުރުވެރިކަން ތައާރަފު ކޮށްދެއްވުމަށް އެ ގައުމަށް ދަތުރުފުޅު ކުރެއްވުމާއި ހޮންގްކޮންގްއާއި ޗައިނާގެ ފަތުރުވެރިން ރާއްޖެއަށް ގެންނެވުމާއި ޓައިވާނުން ސީދާ ރާއްޖެއަށް ފަތުރުވެރިން ގެންނެވުމުގައިވެސް އަމަލީގޮތުން އެމްޔޫ މަނިކު ބައިވެރިވެ ވަޑައިގެންނެވި އެވެ.

ރާއްޖޭގައި ޓޫރިޒަމް ތައާރުފުވެ، އެ މަސައްކަތް ފުރަތަމަ ފެށުނު ހިސާބުން ފެށިގެން އެމްޔޫ މަނިކުގެ އަމާޒަކަށްވީ، ރާއްޖެއަށް ފައިދާ ހުރި ގޮތްގޮތަށް އެ މަސައްކަތް ތަރައްގީ ކުރެއްވުމަށް މަސައްކަތް ކުރެއްވުމެވެ. އެގޮތުން، ކަމާބެހޭ ތަޖުރިބާކާރުން ރާއްޖެއިން ބޭރުން ގެންނަވައިގެން، ރާއްޖޭގެ މީހުންނަށް ޓޫރިޒަމްގެ އެކިއެކި ތަމްރީނުތައް ދެއްވައި، ރާއްޖޭގެ ރިޒޯޓްތަކުގެ ފެންވަރު މަތިކުރެއްވުމަށް އެ މަނިކުފާނު ވަރަށް ބޮޑަށް މަސައްކަތްޕުޅު ކުރެއްވި އެވެ.

އެގޮތުން ރާއްޖޭގައި ފަތުރުވެރިކަމުގެ ދާއިރާގައި ހަރަކާތްތެރިވާ ފަރާތްތަކުގެ އެއްބާރުލުން އިތުރުކުރައްވައި، އެ ދާއިރާގެ އަމާޒާއި މިސްރާބު ރަނގަޅު ކުރައްވައި، ކުރިމަގުގައި ފަތުރުވެރިކަން ތަރައްގީ ކުރެއްވުމަށް ބޭނުންވާ މިންގަނޑުތައް ކަނޑައެޅުއްވުމުގެ މަގުސަދުގައި، އޭނާ އިސްނަންގަވައިގެން، 1992 ވަނަ އަހަރު މޯލްޑިވްސް އެސޯސިއޭޝަން އޮފް ޓޫރިޒަމް އިންޑަސްޓްރީ (މަޓީ) އުފެއްދެވި އެވެ. އެ ޖަމިއްޔާގެ ޗެއާމަންގެ މަގާމުގައިވެސް ހުންނެވީ އޭނާ އެވެ.

އެމްޔޫ މަނިކަކީ، އިޖުތިމާއީ ރޮނގުންވެސް އެކިއެކި އެހީތައް ވެދެއްވަމުން ގެންދަވާ ބޭފުޅެކެވެ. މިގޮތުން، 2004 ގައި ރާއްޖެއަށް ކުރިމަތިވި ސުނާމީ ކާރިސާގައި، އުތުރުގެ އަތޮޅުތަކަށް ބޯޓެއް އަދި ދެކުނުގެ އަތޮޅުތަކަށް ބޯޓެއް ފޮނުއްވައި، ފެނަށް ޖެހިފައިވާ ރަށްރަށަށް ފެން ފޯރުއްވައިދެއްވި ދެއްވުން އެއީ، އޭނާގެ ހިދުމަތްތަކުގެ ތެރެއިން ހަނދާންކުރަންޖެހޭ ހިދުމަތެކެވެ.

މީގެ އިތުރުން، އައިޖީއެމްއެޗްގައި ޑައިލިސިސް މެޝިނެއް ބަހައްޓަވައި، އެކަމަށް ބޭނުންވާ މީހުން އަމިއްލަފުޅު ހަރަދުގައި ތަމްރީނުކޮށްދެއްވުމާއި ސްޕެޝަލައިޒްޑް ރޮނގުތަކުން ޑޮކްޓަރުން ތަމްރީނު ކުރެއްވުމަށްޓަކައި ޑޮކްޓަރުން ރާއްޖެއިން ބޭރަށް ފޮނުއްވައިދެއްވި އެވެ. އަދި މި ނޫން އެހެން ރޮނގުތަކުންވެސް ތައުލީމު ހާސިލުކުރުމުގެ ފުރުސަތު ކުދިންނަށް ދެއްވަމުން ގެންދެވި އެވެ.

އެމްޔޫ މަނިކަކީ، 19 އަހަރަށްވުރެ ދިގު މުއްދަތުގައި ސަރުކާރަށްވެސް އިހުލާސްތެރި ހިދުމަތްތަކެއް ކޮށްދެއްވާފައިވާ ބޭފުޅެކެވެ. އެގޮތުން އޭނާ ސަރުކާރުގެ ހިދުމަތް ފެއްޓެވީ 5 ޖޫން 1971 ގައެވެ. އެންމެ ފުރަތަމަ އަދާކުރެއްވީ އެގްރިކަލްޗާ މިނިސްޓްރީގެ އެގްރިކަލްޗާ އޮފިސަރުކަމުގެ މަގާމެވެ. އޭގެފަހުން އެ މިނިސްޓްރީގެ ވަކީލުކަމުގެ މަގާމާއި ނައިބުކަމުގެ މަގާމު އަދާކުރެއްވި އެވެ.

ސަރުކާރުގެ ވަޒީފާއިން އެމްޔޫ މަނިކު ވަކިވެވަޑައިގަތީ 31 ޑިސެމްބަރު 1990 ގައެވެ. އޭގެ ފަހުން އެމްއެމްއޭގެ ޑިރެކްޓަރުންގެ ބޯޑުގައާއި އައިލެންޑް އޭވިއޭޝަންގެ ޗެއާމަންކަމުގެ މަގާމާއި އެމްއޭސީއެލްގެ ޗެއާމަންކަމުގެ މަގާމު އަދާކުރައްވާފައިވެ އެވެ.

އެމްޔޫ މަނިކަށް ވަނީ ފަތުރުވެރިކަމުގެ ދާއިރާ އިން 1982 ވަނަ އަހަރު އާންމު ހިދުމަތުގެ ހިތްވަރު ދިނުމުގެ އިނާމު ލިބިވަޑައިގެންފައެވެ. އަދި އެެ ރޮނގުން ޝަރަފުވެރިކަމުގެ އިނާމު 2002 ވަނަ އަހަރު ވަނީ ލިބިވަޑައިގެންފަ އެވެ. އޭގެ އިތުރުން މިނިވަން 25ގެ އާންމު ހިދުމަތުގެ އިނާމުވެސް ވަނީ އޭނާއަށް ލިބިވަޑައިގެންފަ އެވެ. އެމްޔޫ މަނިކަށް ދިވެހި ނިޝާން މުލީގޭ ޝަރަފުގެ އިއްޒަތް (ނ.މ.ޝ.އ) އެރުވި 2011 ވަނަ އަހަރު އެވެ.

އެމްޔޫ މަނިކުގެ ޖަނާޒާ ބޭއްވުމަށް ހަމަޖެހިފައިވަނީ ސިންގަޕޫރުގައެވެ. ޖަނާޒާ އޮންނާނީ އަސުރު ނަމާދަށްފަހު މަސްޖިދް ޕްސާރާ އަމަންގައެވެ.